Zdrowie publiczne

Witamina K

Bomba witaminowa

Beata Zastawna

Od lat 80. XX wieku zawrotną karierę w pediatrii robi witamina K. Jest to de facto grupa związków niezbędna m.in. do syntezy czynników krzepnięcia w wątrobie – ich braki mogą powodować zaburzenia krzepnięcia krwi i krwawienia, w tym również do ośrodkowego układu nerwowego.

U osób starszych witamina K pozyskiwana jest z pożywienia (głównie pochodzenia roślinnego (witamina K1, fitomenadion) oraz produkowana przez florę przewodu pokarmowego (witamina K2, menachinon). Witamina K3 (menadion) jest otrzymywana syntetycznie.

Noworodki i małe niemowlęta mają jeszcze niezbyt liczną florę bakteryjną i odżywiają się głównie mlekiem kobiecym, które nie jest bogatym źródłem witaminy K. Dlatego niektóre z nich cierpią z powodu awitaminozy K, która objawia się skazą krwotoczną.

Czytaj więcej: Witamina K

Twain, Norwid i jeszcze raz Twain...

No man’s life, liberty, or property are safe while the legislature is in session. (Mark Twain)

Niczyje zdrowie, wolność ani mienie nie są bezpieczne, kiedy obraduje Naczelna Rada Lekarska.

Beata Wudarska

Pozwoliłam sobie na odrobinę dezynwoltury w tłumaczeniu słów Marka Twaina, ale cóż nam pozostało… Jako solidny płatnik składek na samorząd lekarski ze zdumieniem dowiedziałam się, że Naczelna Rada Lekarska, prawdopodobnie po załatwieniu innych, palących problemów naszego środowiska (o tym dalej), postanowiła się zająć „godnością i dostojeństwem zawodu lekarza”.

Czytaj więcej: Twain, Norwid i jeszcze raz Twain...

Czy samorząd lekarski może oceniać moralność?

Koniec tego fikania!*

Krystyna Knypl

Przeglądam „Gazetę Lekarską” nr 5/2016 i znajduję artykuł dr. Andrzeja Baszkowskiego, sekretarza Komisji Etyki NRL, w którym czytam, że na posiedzeniu NRL 5 marca br. komisja przedstawiła PROJEKT dotyczący kompetencji samorządu w zakresie OCENY ZACHOWANIA LEKARZA W SFERZE PRYWATNOŚCI, OBYCZAJOWOŚCI I MORALNOŚCI (cytuję):

Czytaj więcej: Czy samorząd lekarski może oceniać moralność?

Sztuka przetrwania (1)

Bądź gotowy dziś... na jutro!

Jacek Skrzyński

Większość z nas żyje z głębokim przekonaniem, że nic złego nie może się przydarzyć. I w większości wypadków nic złego nam się nie dzieje, w każdym razie bardzo złego. Tymczasem przyszłość jest nieprzewidywalna. Dlatego piszę o przygotowaniach na niespodziewane, złe wydarzenia.

Czytaj więcej: Sztuka przetrwania (1)

Sztuka przetrwania (2)

Bądź gotowy dziś... na jutro!

Jacek Skrzyński

Czy można sobie wyobrazić, że nie działają telefony komórkowe, satelitarne, stacjonarne, że nie ma przekazu radiowego i telewizyjnego, milczą radiostacje CB i walkie-talkie? Takie zdarzenia jak atak cybernetyczny, bomba elektromagnetyczna, wybuch ładunku nuklearnego na wysokości, efekt Carringtona są mało prawdopodobne, jednak niewykluczone. Przypomnijmy zamach podczas maratonu w Bostonie w 2013 r. Po wybuchu bomb wyłączono z komunikacji komórkowej całe kwartały miasta; rodziny poszukiwały się godzinami. Podobna przerwa w łączności zdarzyła się w Polsce w marcu 2015 r. w jednej z sieci telefonii komórkowej, która w oficjalnych komunikatach nie wykluczała sabotażu. Jak się przygotować na ewentualność cofnięcia wskazówek zegara cywilizacji o pokolenie lub więcej?

Czytaj więcej: Sztuka przetrwania (2)

Reklamy suplementów diety dla dzieci w czasopismach dla lekarzy

Krystyna Knypl

Współczesnemu człowiekowi dolegają na masową skalę dwie bardzo groźne choroby o podobnym przebiegu – nie odczuwa on objawów, nie męczą go dolegliwości, a destrukcja organizmu postępuje. Te dwie choroby to nadciśnienie tętnicze i chciwość.

Czytaj więcej: Reklamy suplementów diety dla dzieci w czasopismach dla lekarzy

Suplementy diety po polsku

DSC08120 400Alicja Barwicka

Dieta to sprawa niezwykłej wagi. Jeść trzeba codziennie, więc i codziennie można wzbogacać pożywienie o różne dodatki, oczywiście tylko te pożyteczne, które natychmiast wygładzą zmarszczki, odchudzą i odmłodzą o 20 lat, a nawet uchronią przed „zakwaszeniem organizmu” czy zlikwidują objawy „zespołu niespokojnych nóg”. Niestety nieco inne poglądy prezentują współcześni specjaliści w zakresie prawidłowego żywienia, którzy zalecają stosowanie się do wzorca opartego na diecie naszych prapraprzodków i określanego jako „pożywienie myśliwego i zbieracza”. Od setek tysięcy lat ludzie spożywali przecież tylko to, co udało się zebrać i upolować, czyli w pełni naturalne produkty. Składnikami takiej diety były głównie owoce leśne, zboża (z uwagi na niedostatki technologiczne zawsze produkt pełnoziarnisty), mleko, jaja, ryby i mięso gotowane lub pieczone z małą ilością soli (była zbyt droga). Poza miodem słodycze nie istniały.

Czytaj więcej: Suplementy diety po polsku

Nasz korespondent ze Szwecji donosi

Szwedzkie noworodki dostają tylko jeden zastrzyk z witaminy K. Nie ma suplementacji doustnej!

W Szwecji wszystkie noworodki dostają witaminę K w zastrzyku, oficjalne źródło: http://www.1177.se/Jonkopings-lan/Tema/Gravid/Forsta-tiden-efter-forlossningen/Barnets-forsta-tid/Alla-nyfodda-far-k-vitaminspruta/.

Tu jest specyfikacja leku: http://www.fass.se/m/produkt/19890428000113/uidhealthcare.

A tu opis dla pacjentów: http://www.fass.se/m/produkt/19890428000113/uidhealthcare.

Czytaj więcej: Nasz korespondent ze Szwecji donosi

Jacy rodzice nie wyrażają zgody na podanie noworodkowi witaminy K domięśniowo?

Krystyna Knypl

Kontynuując dyskusję o profilaktycznym podawaniu witaminy K noworodkom, zainteresowaliśmy się zagadnieniem, jak często rodzice nie wyrażają zgody na zastrzyk z tej witaminy. Z bezpośrednich rozmów z kolegami neonatologami wynika, że to stosunkowo rzadka sytuacja i że dotyczy rodziców z kategorii tych, co nie zgadzają się na wszystko – zaszczepienie czy zabieg Credego. Nie udało mi się uzyskać bliższych informacji o tej grupie rodziców.

Czytaj więcej: Jacy rodzice nie wyrażają zgody na podanie noworodkowi witaminy K domięśniowo?

Witamina K u noworodków i niemowląt

fakty, mity i hity

Krystyna Knypl

Nie wszystkim wiadomo, choć fakt to banalny, że dzisiejszy świat jest ekstremalnie sprawdzalny – tak mi się niechcący zrymowało, ale dalej będzie prozą i powagą, która obowiązuje w uczonych dysputach.

Nadal toczy się w środowisku lekarskim wymiana poglądów w związku z próbą zmiany sposobu dawkowania witaminy K u noworodków i niemowląt. Już, już miały wejść w życie nowe „zalecenia” (grupa pediatrów opublikowała artykuł, nazywając go zaleceniami), ale – pech to prawdziwy – środowisko rozpoczęło dyskusję na ten temat. Mimo prób wyciszenia dyskusja trwa. Co więcej, 2 maja 2016 r. opublikowano w „Pediatrics” wyniki takiej podaży witaminy K u dzieci z wrodzoną atrezją dróg żółciowych, które mają być głównymi beneficjentami tej profilaktyki.
Wobec nieskuteczności podaży doustnej zarówno w dawce 25 µg, jak i 150 µg, autorzy holenderscy stwierdzają, że rekomendowana jest tylko jednorazowa dawka domięśniowa.

Czytaj więcej: Witamina K u noworodków i niemowląt

Krwawieniom z niedoboru witaminy K najskuteczniej zapobiega jednorazowa dawka podano domięśniowo po urodzeniu

Krystyna Knypl

W środowisku neonatologów i pediatrów od kilku miesięcy toczy się ożywiona dyskusja o zapobieganiu krwawieniom u noworodków i niemowląt. Przebieg dyskusji można prześledzić pod adresem https://konsylium24.pl/problemy-kliniczne/post/108368 (dostęp tylko dla zarejestrowanych lekarzy).

Tematem jest dawka witaminy K, a dyskusję wywołała publikacja Zalecenia dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K napisana przez zespół autorów: Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, Justyna Czech-Kowalska, Ewa Helwich, Teresa Jackowska, Agnieszka Jankowska-Zduńczyk, Jarosław Peregud-Pogorzelski, Piotr Socha, Jarosław Walkowiak, opublikowana na łamach pisma „Standardy Medyczne Pediatria” 2016,13,26-37.

Czytaj więcej: Krwawieniom z niedoboru witaminy K najskuteczniej zapobiega jednorazowa dawka podano domięśniowo...

Życie w rytmie kalendarza biologicznego

Przesilenie wiosenne

Nadejście wiosny wszyscy witamy z radością, ale jest to okres, kiedy nasz organizm po zimowych trudach musi przestawić się na inny tryb funkcjonowania. Ta zmiana biegów związana jest z kilkoma czynnikami: zmieniającymi się warunkami klimatycznymi, innym trybem życia jaki prowadzimy, a także odmienną dietą.

Czytamy w mediach, że z nadejściem wiosny często odczuwamy osłabienie, zmniejszenie energii, senność, brak entuzjazmu do podejmowania nowych zadań. Czy to mity powielane przez prasę kolorową i inne popularne media, czy też są podstawy naukowe wyjaśniające zjawiska zmiennego samopoczucia?

Czytaj więcej: Życie w rytmie kalendarza biologicznego

Mężczyźni i piersiomaty

nadmrekDSC03984400

Uczestnicząc w kolejnych konferencjach na temat laktacji nie sposób było nie zauważyć, że na sali przeważają kobiety. Panowie jeżeli byli, to przez chwilę – albo otwierali obrady, albo wręczali dyplomy.

Taka struktura publiczności konferencyjnej odzwierciedla podświadome przekonanie, że karmienie piersią to sprawa tylko kobiet. Choć nowe podejście ujmujące zagadnienia laktacji skierowane jest do całej rodziny, to odbiór nie zawsze jest należyty.

Co innego z mieszankami mlecznymi – to jest wielki biznes i oczywiście reprezentacja mężczyzn jest w nim wysoka.

Jestem przekonana, że gdyby zdarzył się taki fenomen przyrodniczy, że dorośli mężczyźni jako jedyną formę odżywiania mieliby mleko z piersi kobiecej, to na każdym rogu w każdym kraju stałby PIERSIOMAT vel. CYCOMAT. Niewykluczone, że urządzenia te byłyby integralną częścią stacji benzynowych.

Krystyna Knypl

Światowy Dzień bez Papierosa

luckies400

Tuż przed Światowym Dniem bez Papierosa (31 maja) Komisja Europejska opublikowała wyniki badania Eurobarometru na temat stosunku Europejczyków do palenia tytoniu. Sondaż wykazał, że Europejczycy palą coraz mniej. W porównaniu z 2012 r. spożycie tytoniu spadło z 28 do 26%. Największy spadek, o 4%, zaobserwowano wśród młodzieży w wieku od 15 do 24 lat (z 29 do 25%). Wciąż jednak utrzymują się istotne różnice między poszczególnymi państwami członkowskimi: najmniej palących jest w Szwecji i Finlandii, najwięcej w Grecji i Bułgarii. Próbę rzucenia palenia podejmowało 59% palaczy, przy czym 19% w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Nie zmienił się średni wiek, w którym Europejczycy rozpoczynają palenie – 17,6 lat.

Czytaj więcej: Światowy Dzień bez Papierosa

Karmienie piersią i praca #2

W ramach obchodów Światowego Tygodnia Promocji Karmienia 30 maja 2015 r. odbyła się druga konferencja z cyklu Karmienie piersią i praca – zróbmy to, której organizatorem był Komitet Upowszechnienia Karmienia Piersią (KUPK) (http://www.laktacja.pl/).

konfkarmDSC04361 kopia600

Obrady rozpoczęły się od wystąpienia gości oficjalnych i wręczenia tytułów Szpital Przyjazny Dziecku.

Czytaj więcej: Karmienie piersią i praca #2

Więcej papierów zamiast koronerów

Marzena Więckowska

Wiele osób, które nie są związane z medycyną, a które niejednokrotnie miały do czynienia ze śmiercią mniej lub bardziej bliskiej osoby, pewnie nie przywiązuje zbytnio wagi do tego, że aby po śmierci zostać pochowanym w grobie, trzeba w sposób jednoznaczny, profesjonalny i zgodny z prawem zostać uznanym za zmarłego przez fachowca, który określi przy tym sekwencję zdarzeń składających się na kolejno następujące po sobie przyczyny śmierci. Sprawa wydaje się jasna i oczywista, zwłaszcza na amerykańskich filmach, na których przy zwłokach błyskawicznie i bezszelestnie pojawia się koroner, wyposażony w piękne, ogromne auto i nowoczesne laboratorium. Czasami, w razie braku koronera, jego funkcję pełni miejscowy szeryf. Jednak Polska to nie Ameryka, szeryfów tu nie ma, a koronerzy, owszem, są, ale tylko… na papierze.

Czytaj więcej: Więcej papierów zamiast koronerów

Schorzenia neurologiczne wyzwaniem dla Europy

brainDSC03476 400

Statystyczny obywatel naszego kraju wie stosunkowo wiele o tych wyzwaniach dla systemu ochrony zdrowia, które stosunkowo często goszczą w świetle reflektorów. Leczenie chorób serca oraz nowotworów zawsze spotyka się z zainteresowaniem. Schorzenia neurologiczne nie mają takiej siły przebicia medialnego. Tymczasem Europejczykom grozi znieruchomienie z powodu udarów mózgu, stwardnienia rozsianego, choroby Alzheimera czy Parkinsona.

Czytaj więcej: Schorzenia neurologiczne wyzwaniem dla Europy

Rak piersi w Polsce

Konieczna poprawa organizacji leczenia

Krystyna Knypl

Unia Europejska od 11 lat zaleca krajom członkowskim tworzenie sieci ośrodków kompleksowego leczenia raka piersi – Breast Units. Polska konsekwentnie te zalecenia ignoruje. Efekt? Odsetek 5-letnich wyleczeń raka piersi w Polsce jest o 10% niższy od średniej Unii Europejskiej.

uniawzywaDSC02782 200

Czytaj więcej: Rak piersi w Polsce

Artykuł wstępny wydań specjalnych jesień 2014

1280px-Eugène Delacroix - La liberté guidant le peuplemini

Środowisko lekarskie znalazło się w nieznanej nikomu wcześniej sytuacji. Decyzją Naczelnej Rady Lekarskiej od stycznia 2015 r. obowiązkowe składki na izby lekarskie zostały podniesione o 50%. Nie podano żadnego wiarygodnego powodu wprowadzenia podwyżki ani planu zagospodarowania zwiększonych wpływów.

Czytaj więcej: Artykuł wstępny wydań specjalnych jesień 2014

Jesień – pora rewolucji ludu lekarskiego?

Krystyna Knypl

Pory roku odgrywają ważną rolę w rewolucyjnych nastrojach ogarniających narody i kontynenty. Nie wiadomo dlaczego o rewolucję łatwiej wiosną i jesienią niż latem i zimą. Tej jesieni rewolucja ogarnęła środowisko lekarskie w Polsce. Liczy ono 164 380 osób. Wszyscy lekarze na mocy Ustawy o zawodzie lekarza muszą należeć do izby, która wydaje im prawo wykonywania zawodu.
Kamyczek bezpośrednio uruchamiający rewolucyjną lawinę jest zwykle mały. Co nim było w wypadku środowiska lekarskiego jesienią 2014 roku? Podwyżka obowiązkowej składki na samorząd z 480 do 720 złotych rocznie.

Czytaj więcej: Jesień – pora rewolucji ludu lekarskiego?

Sumienie to nie jest urządzenie, które działa na zamówienie!

Zdyszana propaganda

Media obiegła wiadomość na krótkich nóżkach. Na jednej miała wytatuowane „lekarze CHCĄ zniesienia klauzuli sumienia”, a na drugiej nóżce „co TRZECI lekarz jest za ZNIESIENIEM klauzuli sumienia”. Wiadomość powstała w wyniku zaglądania lekarzom do mózgów, zwanego też badaniem opinii publicznej. Podobno reprezentatywnym głosem całego środowiska jest głos 1006 przepytanych osób. Tak utrzymują propagandziści zajmujący się tzw. badaniem opinii publicznej.

klauzulasumieniaimg348mini

Czytaj więcej: Sumienie to nie jest urządzenie, które działa na zamówienie!

Dylematy

Nie dajmy sobie wydziobać sumienia

Marzena Więckowska

Wolność sumienia jest podstawowym prawem człowieka, usankcjonowanym takimi aktami prawa międzynarodowego jak:

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych,

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

Konwencja Praw Dziecka.

Prawo do wolności sumienia

Wszystkie te dokumenty określają zgodnie, że każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania. Również Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 53 gwarantuje każdemu wolność sumienia. Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego prawo do wolności sumienia obejmuje nie tylko możliwość reprezentowania swobodnie wybranego światopoglądu, lecz także prawo do postępowania zgodnie z własnym sumieniem, w tym także wolność od przymusu postępowania wbrew własnemu sumieniu oraz możliwość odmowy takiego postępowania (orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 15.01.1991 r. U8/90, OTK 1991, nr 1, poz. 8).

Czytaj więcej: Dylematy

Media Cluster Meeting on HIV/AIDS

Korespondencja własna z Aten

Ateny 2014 krystyna knyplmini

Przede wszystkim profilaktyka!

W dniach 12-13 czerwca 2014 r. odbyło się w Atenach spotkanie poświęcone zagadnieniom profilaktyki HIV/AIDS, w którym uczestniczyli naukowcy zaangażowani w badania, organizatorzy ochrony zdrowia, reprezentanci ministerstwa zdrowia gospodarzy, przedstawiciele Chafea – Consumers, Health and Food Executive Agency, pacjenci oraz dziennikarze medyczni. Głównym tematem dwudniowych intensywnych obrad były metody zapobiegania HIV/AIDS i schorzeniom towarzyszącym – przede wszystkim wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i C oraz gruźlicy.

Czytaj więcej: Media Cluster Meeting on HIV/AIDS

Nowe formy organizacyjne w leczeniu raka piersi

Konieczna jest kompleksowa terapia raka piersi

Onkologia jest dyscypliną rozwijającą się bardzo intensywnie. Powstają nowe leki, a diagnostyka jest dokładniejsza. Onkologia cieszy się zainteresowaniem mediów i polityków. Zdawać by się mogło, że nic więcej nie jest potrzebne do jej pomyślnego rozwoju. Tymczasem w naszym kraju tak się nie dzieje. Dlaczego? Powodów jest wiele, ale większość komentarzy sprowadza się do tego samego wniosku – monopolistyczny płatnik narzuca nie zawsze rozsądne rozwiązania. Poszczególne działy onkologii mają swoje specyficzne i szczegółowe problemy, ale ich wspólną cechą jest sztywność przepisów narzuconych przez NFZ. O możliwości nowych, rozsądnych rozwiązań w zakresie leczenia raka piersi mówiono podczas spotkania prasowego 7 maja 2014 roku, zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo do Badań nad Rakiem Piersi.

Czytaj więcej: Nowe formy organizacyjne w leczeniu raka piersi

Odpady radioaktywne a środowisko

wm symposiamini

40th Annual Waste Management Conference*

Krystyna Knypl

Wśród najróżniejszych zagrożeń, na które jest narażone środowisko naturalne, stosunkowo rzadko wymienia się odpady radioaktywne. Temat ten pojawia się w mediach i w naszej świadomości głównie w związku z wydarzeniami o typie katastrof nuklearnych czy protestach ludności niezainteresowanej budową elektrowni jądrowej na danym terenie. Tymczasem problem istnieje stale i na co dzień, a medycyna jest jednym z producentów zagrożeń.

Czytaj więcej: Odpady radioaktywne a środowisko

Czytelniku, oblicz swoje ryzyko sercowo-naczyniowe!

 kalkulator ryzykamini

Pod adresem http://my.americanheart.org/professional/StatementsGuidelines/PreventionGuidelines/Prevention-Guidelines_UCM_457698_SubHomePage.jsp dostępny jest najnowszy kalkulator służący do obliczania ryzyka sercowo-naczyniowego, opracowany przez American Heart Association i American College of Cardiology.
Oblicz swoje ryzyko i wyciągnij wnioski!
Redaktor naczelna „Gazety dla Lekarzy” już to zrobiła i będąc miłośniczką wielu amerykańskich rozwiązań, publikuje wyniki obliczeń.

ryzyko sercowo naczyniowe moje

Jak stracić cnotę dwa razy?

Praktyczny poradnik dla lubiących tracić

Krystyna Knypl

Media lekarskie obiegła ostatnio wiadomość o wymianie lub wydawaniu nowych PWZ. Nie całkiem wiadomo, o co chodzi, ale zdaje się, że NFZ ma szatański plan wyrugowania ze świadomości i praktycznie z rynku pojęcia Prawa Wykonywania Zawodu Lekarza wydawanego przez izby lekarskie i zastąpienia go dokumentem nazwanym przez ową instytucję Kartą Specjalisty Medycznego.

Czytaj więcej: Jak stracić cnotę dwa razy?

Gdybym kandydowała, miałabym taki program

Wybory delegatów na Okręgowy Zjazd Lekarzy

Krystyna Knypl

wmasceWydarzenia ostatnich miesięcy sprzyjają spoglądaniu na naszą korporację jako całość. Sprzyjają analizowaniu przyczyn sytuacji, w której większość z nas się znalazła w związku z rządami ustawy refundacyjnej. Sprzyjają też szukaniu dróg naprawy. Najbliższa przyszłość to wybory do samorządu, trzeba więc dla naszych przedstawicieli skonstruować program, dokładnie definiujący nasze wspólne cele.

Czytaj więcej: Gdybym kandydowała, miałabym taki program